Chcesz zatrudnić pracownika posiadającego orzeczenie o stopniu niepełnosprawności?
To świetna decyzja! Dzięki temu zyskasz zaangażowanego pracownika, który wniesie
świeże spojrzenie do Twojego zespołu. Dodatkowo, możesz skorzystać z dostępnych
ulg i dofinansowań, które wspierają firmy zatrudniające osoby z niepełnosprawnościami.
To nie tylko korzyść dla Ciebie, ale również szansa na rozwój Twojej firmy!
Pracownicy z niepełnosprawnościami mają wiele do zaoferowania – możemy to potwierdzić nie tylko jako organizacja wspierająca ich aktywizację zawodową, ale także jako ich pracodawca. Jeśli Ty również rozważasz zatrudnienie pracownika z niepełnosprawnością, ale nie wiesz od czego zacząć lub zastanawiasz się jak wygląda to od strony prawnej,
to zapoznaj się z poniższym FAQ. Jeśli nie znajdziesz tu odpowiedzi na swoje pytanie lub potrzebujesz konsultacji nie wahaj się i skontaktuj się z Fundacją Heros.
1. Chcę zatrudnić osobę z niepełnosprawnością – jak to zrobić? Na co zwrócić uwagę?
Zatrudnienie osoby z niepełnosprawnością nie różni się od procesu zatrudniania osoby pełnosprawnej. Warto jednak wiedzieć, iż wobec pracowników z niepełnosprawnościami, oprócz przepisów Kodeksu Pracy należy, także przestrzegać przepisów znajdujących się w Ustawie o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych. Należy również pamiętać o wyrażonym w art. 113 Kodeksu Pracy zakazie dyskryminowania w zatrudnieniu m.in. ze względu na niepełnosprawność.
Zasady zatrudniania osób z niepełnosprawnościami reguluje ustawa o rehabilitacji zawodowej oraz społecznej osób niepełnosprawnych.
Ustawa o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnieniu osoób niepełnosprawnych.
2. Jakie możliwości ma pracodawca w związku z zatrudnieniem osoby z niepełnosprawnością?
Instytucją przyznającą i realizującą dofinansowania do wynagrodzeń pracowników posiadających orzeczenie o stopniu niepełnosprawności jest Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych. O dofinansowania mogą ubiegać się pracodawcy zatrudniający mniej niż 25 pracowników (w przeliczeniu na cały etat) oraz Ci, którzy mimo przekroczenia tego progu osiągają wskaźnik zatrudnienia osób z niepełnosprawnościami na poziomie co najmniej 6%. Kwota miesięcznego dofinansowania uzależniona jest od stopnia niepełnosprawności pracownika. Obecnie kwoty dofinansowań wynoszą:
- 2400 zł – w związku z zatrudnieniem pracownika o znacznym stopniu niepełnosprawności,
- 1350 zł – w związku z zatrudnieniem pracownika o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności,
- 500 zł – w związku z zatrudnieniem pracownika z lekkim stopniem niepełnosprawności,
Powyższe kwoty dofinansowania w przypadku osób, u których występują tzw. schorzenia specjalne, a więc: choroba psychiczna, upośledzenie umysłowe, całościowe zaburzenia rozwojowe, epilepsja oraz w przypadku osób doświadczających chorób narządu wzroku (tylko stopień umiarkowany i znaczny) zwiększa się o:
- 1200 zł – w przypadku osób zaliczonych do znacznego stopnia niepełnosprawności (w sumie kwota dofinansowania wynosi 3600 zł),
- 900 zł – przypadku osób zaliczonych do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności (w sumie kwota dofinansowania wynosi 2250 zł),
- 600 zł – w przypadku osób zaliczonych do lekkiego stopnia niepełnosprawności (w sumie kwota dofinansowania wynosi 1100 zł).
Więcej informacji na temat dofinansowań do wynagrodzeń można uzyskać na stronie Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych.
Pracodawca, który zatrudnia osoby z niepełnosprawnościami może otrzymać zwrot kosztów poniesionych na przystosowanie tworzonych lub istniejących stanowisk pracy dla tych osób do wysokości nawet 6-krotności przeciętnego wynagrodzenia za każde przystosowane, zaadaptowane stanowisko pracy. Refundacja może dotyczyć, m. in. adaptacji pomieszczeń zakładu pracy, adaptacji lub nabycia urządzeń ułatwiających osobom z niepełnosprawnościami wykonywanie pracy lub funkcjonowanie w zakładzie pracy, zakupu i autoryzacji oprogramowania oraz urządzeń technologii wspomagających lub przystosowanych do potrzeb wynikających z ich niepełnosprawności.
Pracodawcy zatrudniający osoby z niepełnosprawnościami mogą ubiegać się także o zwrot kosztów ich szkolenia ze środków PFRON. Refundacja obejmuje m.in. koszty usług świadczonych przez osoby prowadzące szkolenie, tłumacza języka migowego, materiałów szkoleniowych czy kosztów podróży.
O zwrot kosztów zatrudnienia mogą ubiegać się pracodawcy zatrudniający pracownika pomagającego osobie z niepełnosprawnością w pracy w zakresie czynności ułatwiających komunikowanie się z otoczeniem, a także czynności niemożliwych lub trudnych do samodzielnego wykonania przez pracownika w miejscu pracy.
3. Jakie obowiązki ma pracodawca względem pracownika z niepełnosprawnością? Jakie uprawnienia ma taki pracownik?
Jak wspomniano wcześniej, zasady zatrudniania osób z niepełnosprawnościami są uregulowanie w Ustawie o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, poniżej opisano najważniejsze z nich:
Zgodnie z obowiązującymi przepisami czas pracy osoby z niepełnosprawnością nie może przekraczać 8 godzin na dobę i 40 godzin tygodniowo. Z kolei czas pracy osoby zaliczonej do stopnia umiarkowanego lub znacznego nie może przekroczyć 7 godzin dziennie i 35 godzin tygodniowo. Osoba z niepełnosprawnością nie może być zatrudniona w porze nocnej oraz w godzinach nadliczbowych. Ograniczeń czasu pracy osób niepełnosprawnych nie stosuje się w przypadku zatrudnienia przy pilnowaniu, a także na wniosek zatrudnionego jeśli lekarz przeprowadzający badania profilaktyczne pracowników wyrazi na to zgodę.
Zgodnie z przepisami Kodeksu Pracy wszystkim pracownikom, których dobowy wymiar czasu pracy wynosi co najmniej 6 godzin, przysługuje prawo do przerwy w pracy trwającej co najmniej 15 minut. Osobie niepełnosprawnej (bez względu na dobowy wymiar czasu pracy) przysługuje również prawo do dodatkowej przerwy w pracy w wymiarze 15 minut na gimnastykę usprawniającą lub wypoczynek. Czas obu wymienionych wyżej przerw jest wliczony do czasu pracy.
Osobie zaliczonej do znacznego lub umiarkowanego stopnia niepełnosprawności przysługuje dodatkowy urlop wypoczynkowy w wymiarze 10 dni roboczych w roku kalendarzowym. Prawo do pierwszego urlopu dodatkowego osoba ta nabywa po przepracowaniu jednego roku od dnia zaliczenia jej do jednego z tych stopni niepełnosprawności.
Osoby z orzeczoną niepełnosprawnością w stopniu umiarkowanym lub znacznym są także uprawnione do zwolnienia od pracy w wymiarze 21 dni roboczych w celu uczestniczenia w turnusie rehabilitacyjnym, nie częściej niż raz w roku.
Pracownikowi posiadającemu orzeczenie o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności przysługuje zwolnienie od pracy w celu wykonania badań specjalistycznych, uzyskania zaopatrzenia ortopedycznego lub jego naprawy (jeżeli czynności te nie mogą być wykonane po godzinach pracy) lub poddania się zabiegom leczniczym.
Pracownikowi posiadającemu orzeczenie o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności przysługuje zwolnienie od pracy w celu wykonania badań specjalistycznych, uzyskania zaopatrzenia ortopedycznego lub jego naprawy (jeżeli czynności te nie mogą być wykonane po godzinach pracy) lub poddania się zabiegom leczniczym.
Pracodawca zatrudniający pracowników niepełnosprawnych powinien zapewnić dostosowanie stanowisk pracy odpowiednio do potrzeb i możliwości tych pracowników, wynikających ze zmniejszonej sprawności. Dotyczy to także pomieszczeń higieniczno-sanitarnych (np. toalet, szatni, jadalni) i ciągów komunikacyjnych. Potrzeba i ewentualny zakres przystosowania stanowiska pracy do potrzeb pracowników z niepełnosprawnościami powinny zostać ustalone w oparciu o opinię służby medycyny pracy wyrażanej przed dopuszczeniem pracownika do pracy na danym stanowisku. Zatem nie w każdym przypadku zatrudnienie osoby z niepełnosprawnością musi się wiązać z koniecznością zapewnienia wspomnianych usprawnień.
Więcej informacji na temat uprawnień pracowników posiadających orzeczenie o stopniu niepełnosprawności można uzyskać na stronie Państwowej Inspekcji Pracy.
Więcej informacji na temat wsparcia pracodawców w procesie zatrudniania osób z niepełnosprawnościami można uzyskać tutaj.
Przedstawione wyżej informacje są aktualne na dzień 30.04.2024 roku.
